ماده 1 : تعریف
پژوهش سرای دانش آموزی ، مركزی است كه به منظور گسترش فرهنگ تحقیق و پژوهش در بین دانش آموزان و هدایت استعدادها و رشد خلاقیت های آنان با فراهم نمودن امكانات و تجهیزات لازم تأسیس می شود .
ماده 2 : اهداف
1 ـ اشاعه فرهنگ پژوهش و تحقیق فردی و گروهی در بین دانش آموزان ؛
2 ـ رشد و توسعه بنیه علمی و پژوهشی دانش آموزان و ایجاد زمینه برای بروز خلاقیت های آنان ؛
3 ـ تشویق و ترغیب دانش آموزان به تلفیق دانش نظری و فعالیت های عملی و كاربردی ؛
4 ـ هدایت و راهنمایی دانش آموزان در جهت علایق و استعدادهایشان ؛
5 ـ فراهم نمودن امكان دستیابی دانش آموزان به یافته های جدید علمی و پژوهشی داخل و خارج كشور ؛
6 ـ ایجاد زمینه مشاركت دانش آموزان مستعد در انجام پژوهش های ملی و منطقه ای .
ماده 3 : سیاست گذاری
سیاست گذاری ها ، برنامه ریزی های كلان و نظارت و ارزشیابی در سطح كشور توسط معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی وزارت انجام می پذیرد .
ماده 4 : اركان و تشكیلات
الف : شورای برنامه ریزی استان ؛ ب : كمیته برنامه ریزی منطقه ؛ ج : رئیس مركز ؛ د : واحد آموزش ؛ و : واحد پژوهش ؛ هـ : واحد پشتیبانی .
ماده 5 : تـــركیب اعضاء و وظایف شورای برنامه ریزی استان
الف : اعضاء شورای برنامه ریزی عبارتند از :
1ـ رئیس سازمان آموزش و پرورش ( رئیس شورا ) ؛
2ـ معاون آموزش و پرورش نظری و مهارتی ( دبیر ) ؛
3ـ معاون پشتیبانی ؛
4ـ هماهنگ كننده گروه های آموزشی استان ؛
5 ـ یكی از رؤسای پژوهش سراهای دایر در استان به انتخاب رئیس سازمان ؛
6 ـ یك نفر صاحبنظر در امور پژوهشی به انتخاب معاون آموزش و پرورش نظری و مهارتی .
ب : وظایف شورای برنامه ریزی استان عبارتند از :
1 ـ برنامه ریزی برای تحقق اهداف تعیین شده پژوهش سراها ؛
2 ـ تصویب برنامه سالانه پیشنهادی كمیته برنامه ریزی منطقه ؛
3 ـ تعیین راهكارهای مناسب برای برقراری ارتباط با مراكز علمی ، پژوهشی و نیز مؤسسات حقوقی ؛
4 ـ نظارت و ارزشیابی از عملكرد پژوهش سرا ؛
5 ـ تعیین منابع مالی و تصویب بودجه سالانه ؛
6 ـ تشكیل جلسات ، حداقل یك بار در ماه .
تبصره : تصمیم های متخذه با رأی اكثریت اعضاء معتبر است .
ماده 6 : تركیب اعضاء و وظایف كمیته برنامه ریزی منطقه
الف : اعضای كمیته برنامه ریزی منطقه عبارتند از :
1ـ رئیس اداره آموزش و پرورش منطقه ( رئیس كمیته ) ؛
2ـ معاون آموزشی منطقه ؛
3ـ معاون پشتیبانی ؛
4ـ رئیس پژوهش سرا ؛
5 ـ مسؤول واحد آموزش ؛
6 ـ مسؤول واحد پژوهش ؛
7ـ مسؤول واحد پشتیبانی ؛
8 ـ یـك نفر از دبـیران صاحبنظر در امــور پژوهشی ( ترجیحاً در رشته های علوم پایه ) به انتخاب معاون آموزشی ؛
9ـ نماینده دانش آموزان پژوهشگر به انتخاب اعضای پژوهش سرای دانش آموزی .
ب : وظایف كمیته برنامه ریزی منطقه :
1 ـ تدوین برنامه سالانه و پیشنهاد به شورای برنامه ریزی برای تصویب ؛
2 ـ برنامه ریزی به منظور جذب و جلب دانش آموزان مستعد به پژوهش سرا و تقویت روحیه همكاری و مشاركت دانش آموزان ؛
3 ـ برنامه ریزی برای جلب همكاری دبیران مجرب ؛
4 ـ برنامه ریزی برای ارتباط با مؤسسات علمی و پژوهشی ؛
5 ـ برنامه ریزی برای تشكیل همایش های علمی ، برگزاری جشنواره ها و انتشار مقالات علمی ؛
6 ـ تدوین برنامه های اجرایی در خصوص مصوبات شورای برنامه ریزی .
تبصره : تصمیم های شورای برنامه ریزی با اكثریت آراء معتبر است .
ماده 7 : وظایف پژوهش سرا
1 ـ برنامه ریزی برای ایجاد زمینه های بروز خلاقیت و نوآوری دانش آموزان ؛
2 ـ برنامه ریزی برای تقویت روحیه همكاری و مشاركت دانش آموزان در انجام فعالیت های علمی و پژوهشی ؛
3 ـ برگزاری كنفرانس ها و همایش ها و جشنواره های علمی ؛
4 ـ ایجاد بانك اطلاعاتی مورد نیاز دانش آموزان ؛
5 ـ ایـجاد كـارگاه ها و آزمایشگاه ها و كتابخانه مورد نیاز برای انجام پژوهش های دانش آموزی ؛
6 ـ حمایت از دانش آموزان پژوهشگر و نظارت و هدایت طرح های تحقیقاتی آنان ؛
7 ـ ایجاد زمینه برقراری ارتباط پژوهشگران دانش آموز با سایر نهادها و مؤسسات علمی و پژوهشی و آموزشی ؛
8 ـ تشكیل انجمن های علمی دانش آموزی ؛
9 ـ به كارگیری دبیران و اساتید مجرب برای آموزش و راهنمایی طرح های پژوهشی دانش آموزان ؛
10ـ استفاده از نظرات و پیشنهادهای صاحبنظران امر تعلیم و تربیت ؛
11 ـ بـــرنامه ریـــزی جهت اجرای سیاست های مصوب شورای برنامه ریزی و كمیته برنامه ریزی پژوهش سرا ؛
12 ـ برگزاری مسابقات علمی ، پژوهشی و آزمایشگاهی ؛
13 ـ تشكیل نمایشگاه هایی از دست ساخته ها و نتایج پژوهشی دانش آموزان ؛
14 ـ فراهم نمودن زمینه های مشاركت دانش آموزان پژوهشگر در پژوهش های ملی و منطقه ای ؛
15 ـ برقراری ارتباط با مدیران واحدهای آموزشی برای شناساندن فعالیت های پژوهش سرا و جلب نظر دبیران به اهمیت تحقیق و پژوهش در فرآیند یاد دهی ـ یادگیری و نیز تشویق دانش آموزان به مطالعه و تحقیق ؛
16 ـ مشاركت در مجامع علمی و پژوهشی ؛
17 ـ ارائه گزارش های مرحله ای به شورای برنامه ریزی ؛
18 ـ تأمین منابع مالی مورد نیاز .
ماده 8 : نحوه اداره پژوهش سرا
رئیس پژوهش سرا كه با پیشنهاد معاون آموزش و پرورش نظری و مهارتی و ابلاغ رئیس اداره منصوب می گردد ، مــسؤولیت اداره پژوهش سرا را به عهده دارد . وی برای حسن اداره این مركز ، از بین اعضای گروه های آموزشی ، افراد علاقه مند واجد شرایط را به عنوان مسئولین واحدهای آموزش ، پژوهش و پشتیبانی ، به تناسب حجم فعالیت مركز ، در اختیار خواهد گرفت .
ماده 9 : واجدین شرایط عضویت در پژوهش سرا
دانـش آمـوزان دوره مـتوسطه نـظری ، فنی و حرفه ای ، كاردانش ، و نیز دانش آموزان دوره پیش دانشگاهی به شرح زیر می توانند از امكانات پژوهش سرا استفاده نمایند :
الف : دانش آموزانی كه به تشخیص شورای دبیران واحد آموزشی از توانایی ، استعداد و علاقه كافی به مطالعه و تحقیق برخوردار باشند ؛
ب : دانش آموزانی كه در مسابقات علمی ، فرهنگی و هنری ، تحقیقاتی و آزمایشگاهی موفق به رتبه در هر یك از مراحل اجرایی شده اند ؛
ج : دانش آموزان واجد شرایط شركت در مراحل جشنواره خوارزمی و المپیاد ها ؛
د : دانش آموزانی كه در هر پایه و رشته تحصیلی حایز رتبه های اول تا پنجم در سطح مدارس باشند ؛
هـ : دانش آموزان دوره راهنمایی كه علاقه مندی قابل توجهی به فعالیت های پژوهشی داشته باشند ، با تصویب و معرفی شورای معلمان می توانند به عضویت پذیرفته شوند .
ماده 10 : شرایط و نحوه تأسیس
1 ـ اختصاص ساختمان مناسب ، به طوری كه فضاهای لازم جهت دایر نمودن آزمایشگاه ها و كارگاه رایانه ، كتابخانه ، سالن مطالعه و همایش در آن موجود باشد ؛
2 ـ تجهیز آزمایشگاه ، كارگاه و كتابخانه و وسایل سمعی و بصری مورد نیاز ؛
3 ـ تأمین نیروی انسانی واجد شرایط برای اداره مركز ؛
4 ـ پیشنهاد تأسیس از سوی منطقه آموزش و پرورش به سازمان آموزش و پرورش استان ؛
5 ـ انجام بررسی های لازم پیرامون پیشنهاد تأسیس از سوی معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی استان و صدور مجوز در صورت تأیید از سوی سازمان آموزش و پرورش استان .
ماده 11 : نظارت و ارزشیابی
1 ـ نظارت مستمر بر فعالیت های پژوهش سرا توسط معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی منطقه اعمال خواهد شد .
2 ـ در سطح استان ، نظارت بر حسن انجام فعالیت های پژوهش سراها و ارزشیابی از عملكرد آن ها بر اساس معیارهایی كه از سوی معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی اعلام می گردد ، به عهده معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی استان خواهد بود .
3 ـ سازمان آموزش و پرورش استان ، گزارش های مربوط به نظارت و ارزشیابی عملكرد و نیز فهرست فعالیت های پژوهشی انجام شده را در پایان هر سال تحصیلی به معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی وزارت ارائه خواهد داد .
ماده 12 :منابع مالی
هزینه های مورد نیاز پژوهش سراها از منابع زیر تأمین می شود :
1 ـ اعتبارات تخصیصی از سوی شوراهای آموزش و پرورش استان ها و مناطق ؛
2 ـ مؤسسات محلی از قبیل شهرداری ها ، مراكز علمی و پژوهشی و بنگاه های اقتصادی ؛
3 ـ كمك های مردمی .
ماده 13 :
شیوه نامه اجرایی این اساسنامه توسط معاونت آموزش و پرورش نظری و مهارتی تهیه و ابلاغ خواهد شد .
ماده 14 :
این اساسنامه در 14 ماده تدوین و از تاریخ ابلاغ قابل اجراست .